Aug 102020
 

ಶ್ರೀಧರ ಸಾಲಿಗ್ರಾಮರ ಪರಿಹಾರಗಳು:
ಕಂದರಮಂ ಬಳಸುತ್ತುಂ
ಮುಂದಕ್ಕಂ ನದಿಗಳೊಟ್ಟುಗೂಡುತೆ ಸಾಗಲ್|
ಸಂದೆಗಮಿರದಾಗಿದೊ ಕಾ-
ಣೊಂದಕೆ ಮತ್ತೊಂದ ಕೂಡಲೊಂದೆಯೆ ಮೊತ್ತಂ||

ಪೊಂದಿಸುತುಂ ದಿಟ್ಟಿಯನೊ-
ಪ್ಪಂದಂಗೊಂಡೆರಡು ಕಂಗಳೀಕ್ಷಿಪುದೆಂದುಂ|
ಮುಂದಿರ್ಪುದನೈಕ್ಯತೆಯಿಂ-
ದೊಂದಕೆ ಮತ್ತೊಂದ ಕೂಡಲೊಂದೆಯೆ ಮೊತ್ತಂ||

ಸಂದಿರೆ ಗಾಯಕರ ಜುಗ-
ಲ್ಬಂದಿಯೊಳರಿತೊರ್ವರೊರ್ವರೊಳ್ ಶ್ರುತಿ ಸೇರಲ್|
ಸಂದೆಗಮಿರದೊಕ್ಕೊರಲಂ-
ತೊಂದಕೆ ಮತ್ತೊಂದ ಕೂಡಲೊಂದೆಯೆ ಮೊತ್ತಂ||
——–
ನೀಲಕಂಠ ಕುಲಕರ್ಣಿಯವರ ಪರಿಹಾರ:
ಕುಂದದ ಗಣಿತಂ ಬಹಳಾ-
ನಂದಮನೀಯ್ಗುಂ ಬಹುತ್ವಮಂ ತೋರದೆಯೇ|
ಗೊಂದಲಮೆನಿಸದು ಸಂಖ್ಯೆಯ-
ನೊಂದಕೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸೇರಲೊಂದೇ ಮೊತ್ತಂ||
(ಬಹುತ್ವವನ್ನು ತೋರದೇ ಒಂದು ಕೂಡಿಕೆಗೆ ಒಂದೇ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ ಗಣಿತ. ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಮೊತ್ತವಲ್ಲ)
——-
ಕಾಂಚನಾರವರ ಪರಿಹಾರ:
ಪೊಂದಿಸಿಕೊಳ್ಳುತೆ ಪಕ್ಷಗ-
ಳೊಂದಕೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸೇರಲೊಂದೇ ಮೊತ್ತಂ-|
ಪಂದಿಕುರಿನಾಯ್ನರಿಗಳಾ!
ಬಂದೊಡನೊಂದೆಡೆ, ಸಮಾನರೀ ಘಟಬಂಧಂ!!
——–
ಉಷಾರವರ ಪರಿಹಾರಗಳು:
ಛಂದೋಬದ್ಧಂ ವೃತ್ತಂ,
ಸಂದ ಪ್ರಸ್ತಾರದೊಳ್ ಗುರುಲಘುಗಣನಕಂ|
ಮುಂದಾಗಲ್ ಪ್ರತಿಪಾದದೊ-
ಳೊಂದಕೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸೇರಲೊಂದೇ ಮೊತ್ತಂ||
(ವೃತ್ತದ ಪ್ರತಿಪಾದದಲ್ಲೂ ಮಾತ್ರೆಗಳ ಮೊತ್ತ ಒಂದೇ)
——-
ಸೋಮಶೇಖರ ಶರ್ಮರ ಪರಿಹಾರ:
ಈಗಾಗಲೇ ಒಂದು ಕೊಲೆಗೆ ಖಳನಾಯಕನಿಗೆ ನೇಣು ಶಿಕ್ಷೆಯಾಗಿದ್ದಾಗ…
ಬಂದೆಯ ಕುನ್ನಿಯೆ ಸದೆಯುವೆ-
ನೆಂದಂ ಖಳನಾಯಕಂ ರಿಪುವನೊದೆಯುತ್ತುಂ|
ಸಂದಿದೆ ನೇಣೆನಗಿನ್ನೇ-
ನೊಂದಕೆ ಮತ್ತೊಂದು ಕೂಡಲೊಂದೇ ಮೊತ್ತಂ||
——
ಸುಧೀರ ಕೇಸರಿಯವರ ಪರಿಹಾರ:
अनुयुक्त also means asked,
भवति is also ಸಂಭೋಧನೆ to a lady,
आचार्या is a lady teacher
आचार्ययानुयुक्तो ह्येकं चैकेनुयुक्तम्-अथ किं भवति?
शिष्यो ब्रूते “त्रि भवत्यैकं चैकेनुयुक्तम्-एकं, भवति!”
1+(1+1)

Aug 032020
 

ಶಶಿಕಿರಣ್ ರವರ ಪದ್ಯ – ಹೂವಿನ ಬಗೆಗಿನ ಅನ್ಯೋಕ್ತಿ:
मा कत्थिष्ठाः सुम व्यक्तं सौरभत्वात्कदाचन।
विप्रकीर्णत्वमाप्नोषि वियोगाद्गुणसम्पदः॥
ಹೂವೇ, ನಿನ್ನಲ್ಲಿ ಸೌರಭವಿದೆಯೆಂದು ಬೀಗದಿರು, ಗುಣ(ದಾರ)ವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ನೀವು ಬಿಡಿಯಾಗಿಯೇ (ಬೆರೆಯದೆಲೆ) ಉಳಿಯುವೆ.
——-
ಉಷಾರವರ ಪದ್ಯ – ಉಪ್ಪು & ಸಕ್ಕರೆಯ ಸಂವಾದ:
ಒದಗಿರ್ಪುದೆನಗೂಟದೆಲೆಯ ಬಲತುದಿ ಭಾಗ್ಯ-
ಮದೆ ನಿನ್ನನೆಡಕಿಡುದ ನಾನು ಬಲ್ಲೆಂ|
ಮದಮೆಂತದೆಲೆಮರುಳೆಯೆನಗಿಲ್ಲ ಪರ್ಯಾಯ
ಬದಲುಂಟು ನಿನಗೆ ಕಾಣ್ ಜೇನು ಬೆಲ್ಲಂ||
ಉಪ್ಪಿಗೆ ಆಲ್ಟರ್ನೇಟೇ ಇಲ್ಲ ಅಲ್ಲವೇ? ಹೇಗಿದೆ ಅದರ ಆಲ್ಟರ್ಕೇಟ್?
——-
ವೀಣಾರವರ ಪದ್ಯ – ಸೂರ್ಯ ಹಸಿರಾಗಿ ಕಂಡರೆ
रविर्हरिद्वर्णमवाप्नुयाच्चेत्
सुवर्णवर्णं गिरिकाननादि।
सूर्यो धारा स्याद्धरणिश्च सूर्यः
किं नामनि स्यात् क्रियया ह्यभिज्ञा।।

Jul 262020
 

ಶ್ರೀ ರಾ. ಗಣೇಶರ ಪದ್ಯ:
ಸೀಸ:
ಪುಣ್ಯಕೋಟಿಯ ಕಥೆಯನೊಂದು ಮುದಿದನವಲ್ಲಿ ಕರುಗಳ್ಗೆ ಕೂರ್ಮೆಯಿಂದೊರೆಯುತಿರಲು
ನೊಗದ ಭಾರಕೆ ನೊಂದ ಗೋಣುಗಳ ಕಥೆಯನ್ನು ಮತ್ತೊಂದೆಡೆಯೊಳೆತ್ತು ಕಥಿಸುತಿರಲು|
ಕರೆಯ ಬಂದಾಕೆಯಂ ಲೀಲೆಯಿಂ ಝಾಡಿಸಿದ ಮೋಜನಾ ತೊಂಡುದನಮೊರೆಯುತಿರಲು
ಹುಲ್ಲುಹುರುಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಹುರುಳುತಿರುಳುಗಳಿಲ್ಲವೆಂದು ಘೂಂಕರಿಸುತಿರೆ ಗೂಳಿಯತ್ತಲ್||

ತೇಟಗೀತಿ:
ಕೊಟ್ಟಿಗೆಯ ನಡುವೆ ಗುಂಗಾಡು ಗುನುಗಿನಲ್ಲಿ
ಸದ್ದು ಸದ್ದೆಂದು ಬಾಲಮಂ ಬೀಸಿ ಬೀಸಿ|
ಪಶುಸಮೂಹಮದು ಸಂಭಾಷಣೆಗಳ ನಡುವೆ
ಮೆಲುಕುಹಾಕುತ್ತುಮಿರ್ಪುದೈ ಹಿಂಡಿತುಂಡಂ||

Jul 192020
 

Two verses by Raghavendra Hebbalalu on Kali’s smile:

कालकाललयलास्यसमाप्तौ
नन्दिता नृतिमनोज्ञतया सा।
कालिका मुहुरपीक्षणकामा
हासवित्तमददन्नटराजे।।
At the end of the destroyer’s dance of dissolution,
She was pleased with the beauty of the dance.
Kaalii, desirous of seeing it again,
Gave the money of her smile to the king of dancers.
(नटराट् – नटराजे)

त्रिकालाव्याकृतः स्थाणुर् व्याकृत्यै याचितो यदा।
कालीहासस् तदोत्पन्नः पातु धात्वर्थदो मुदा।।
When the motionless Shiva, the one who is unmanifest in all three times was beseeched for vyAkaraNa,
Kaalii laughed then. May her laughter that gives meaning to dhaatus gladly protect.

Jul 122020
 

ಶಶಿಕಿರಣ್ ರವರ ಪರಿಹಾರ:
ವಿಕತ್ಥನೋದ್ವರ್ಜಿತಮುದ್ಘವೃತ್ತಿಂ
ಜಿತಾರಿಷಟ್ಕಂ ಶಮಸಂಪದೀಡ್ಯಮ್|
ಬುದ್ಧಂ ನಿಭಾಲ್ಯೋಚಿತಮೇವಮಾಹು-
ರ್ಜಾಜ್ವಲ್ತಿ ವಜ್ರಂ ನ ಕದಾಪಿ ಲೋಕೇ||
ಸ್ವಪ್ರತಿಷ್ಠೆಯ ಲೇಶವೂ ಇಲ್ಲದ, ಅರಿಷಡ್ವರ್ಗವನ್ನು ಗೆದ್ದ, ಶಮವೆಂಬ ಸಂಪತ್ತಿಗೇ ಪೂಜ್ಯನಾದ ಬುದ್ಧನನ್ನು ಕಂಡವರು ಈ ಸಮುಚಿತವಾದ ಮಾತನ್ನಾಡಿದರು–ವಜ್ರವೆಂದೂ ಕಣ್ಣುಕೋರೈಸದು.

ಕಾಂಚನಾರವರ ಪರಿಹಾರ:
ಮಜ್ಜನಂಗೊಳುತೆ ಭಕ್ತಿಯಬ್ಧಿಯೊಳ್,
ಸಜ್ಜನಂ ನುಡಿವನಂತೆ, “ದೇವಿಯೀ|
ಬಿಜ್ಜೆಯಿಂದೊಗೆದ ವಕ್ತ್ರದಿಂ ಮಿಗಿಲ್
ಬಜ್ಜರಂ ಬೆಳಗದಿರ್ಪುದೆಂದಿಗುಂ||”

ರವೀಂದ್ರಹೊಳ್ಳರ ಪರಿಹಾರ:
ವಜ್ಜೆಯಾದ ನವಕೋಟಿದರ್ಪದೊಳ್
ಮಜ್ಜಿತಂ ಕೃಪಣಮಾನಿವಾಸನಯ್|
ಬಿಜ್ಜೆಯೊಂದೊಲಿಯೆ ದಾಸನಾಗಲಾ
ಬಜ್ಜರಂ ಬೆಳಗದಿರ್ಪುದೆಂದಿಗುಂ||
(ಮಾ=ಶ್ರೀ. ಶ್ರೀನಿವಾಸನಾಯಕನು ಪುರಂದರದಾಸನಾದ ಪರಿಹಾರ. ಒಂದು ಸ್ವಾರಸ್ಯ: ಬಿಜ್ಜೆ ಒಲಿಯೆ – ಅವಿದ್ಯೆ ಹೋಗಿ ವಿದ್ಯೆ ಎಂಬುದೊಂದು, ಆತನ ಮಡದಿಯ ಹೆಸರು ಸರಸ್ವತಿ ಎಂಬುದೊಂದು)

ವೀಣಾ ಉದಯನರ 2 ಪರಿಹಾರಗಳು:
जाज्वल्ति वज्रं न कदापि लोके
संतो महान्तो निवसन्ति यत्र।
इत्येव निश्चित्य मणीन् स्वदेशं
म्लेच्छा नयन्ति स्म नु भारतात् ते?!
ಸಂತ ಮಹಂತರು ನೆಲೆಸಿದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಜ್ರಗಳು ಬೆಳಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದೇ ನಿಶ್ಚಯಿಸಿ ಮ್ಲೇಚ್ಛರು ನಮ್ಮ ಭೌತಿಕಸಂಪತ್ತನ್ನು ಸೂರೆಗೊಂಡು ತಮ್ಮ ದೇಶಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ದರೇ?

रसस्वरूपस्य परात्मनः सा
भा हृद्गता चेत् प्रतिभा तदैव।
नान्तर्गता चेत् द्युमणेः प्रभा तत्
जाज्वल्ति वज्रं न कदापि लोके।।
ರಸಸ್ವರೂಪನಾದ ಪರಮಾತ್ಮನ ಕಿರಣ (ಅಥವಾ ಒಂದು ಕಿರಣವಾದರೂ) ಯಾರ ಹೃದಯಕ್ಕೆ ತಾಕುತ್ತದೋ/ತಾಕಿದಾಗಲೇ ವ್ಯಕ್ತಿ ಪ್ರತಿಭೆಯುಳ್ಳವನಾಗುತ್ತಾನೆ.(ಪ್ರತಿಭೆಗೆ reflect ಅಂತಲೂ ಅರ್ಥ). ಅಂತೆಯೇ, ಸೂರ್ಯನ ಪ್ರಭೆಯೇ ಇಲ್ಲದೆ ವಜ್ರಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಭೆ(reflection)ಯಿಲ್ಲ.

Jul 052020
 

ಕಾಂಚನಾರ ಪರಿಹಾರ:
ಮರಗುವ ಕೆಲವಾತೊಳ್ ರಾಜಗೇಹಕ್ಕೆ ಕಾಡಿಂ,
ಭರತನೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಲ್! ರಾಮನೊಪ್ಪುತ್ತೆ ಪೋದಂ|
ವರಪಿತನಜಪುತ್ರಂ ಸಾವನಪ್ಪಿರ್ಪುದಂ ತಾ
ನರೆಚಣದೊಳೆ ಕಾಣಲ್ ಚಿತ್ತನೇತ್ರಂಗಳಿಂದಂ!|
(ಶೋಕಭರಿತವಾದ ಭರತನ ಮಾತುಗಳೇ ರಾಮನನ್ನು ಅಯೋಧ್ಯೆಗೆ ಕರೆದೊಯ್ದಿತ್ತು.)

May 192016
 

“कविर्मनीषी क्रान्तदर्शी” इति संस्कृत वाङ्गमये संस्तूयमानाः कवयः |  रवेरगोचरं हि यत्कवेस्सुगोचरं हि तत्  इति समस्यापादस्य हेतुः भारतीयाभाषासु तत्रापि कर्णाटभाषायां प्रसिद्धवाचोविच्छित्तिः/सुभाषितं “ರವಿ ಕಾಣದ್ದನ್ನು ಕವಿ ಕಂಡ” .

Apr 142016
 

संस्कृतवाङ्ग्मये प्रसिद्धाः पूर्वकविप्रशस्तयः | कृतवन्तः कवयस्सर्वे स्वेषां काव्यमुखे च | विविधसुभाषितसंग्रहे पूर्वकविप्रशस्तयः इति विभाग एव पृथक्कृतः | ऋतावस्मिन् वसन्ते तत्संप्रदायवृक्षं पुनरुत्फुल्लयितुं नूतनकवितया दोहदं कारयामः |

Mar 132016
 

dare, where, care, mare इत्याङ्ग्लभाषापदान्युपयुज्य फाल्गुनमासेऽस्मिन्  होलिकापर्वावसरे रसवत्पद्यानि रचयामः |