“ಮಾವು ಬೆಸಲೆಯಾದುದೀಗಳೀಂತುದು ಮಗಳೇ” – ಎಂಬ ಸಾಲನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಕಂದ ಪದ್ಯವನ್ನು ರಚಿಸಿರಿ
ಅರ್ಥ – ಮಾವು (ಮರ ಅಥವಾ ಹಣ್ಣು) ಬಸುರಿಯಾಗಿ ಇದೀಗ ಹೆತ್ತಿದೆಯಮ್ಮಾ ಮಗಳೇ
“ಮಾವು ಬೆಸಲೆಯಾದುದೀಗಳೀಂತುದು ಮಗಳೇ” – ಎಂಬ ಸಾಲನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಕಂದ ಪದ್ಯವನ್ನು ರಚಿಸಿರಿ
ಅರ್ಥ – ಮಾವು (ಮರ ಅಥವಾ ಹಣ್ಣು) ಬಸುರಿಯಾಗಿ ಇದೀಗ ಹೆತ್ತಿದೆಯಮ್ಮಾ ಮಗಳೇ
“ಗಡ್ಡಂ ಬೋಳಿಸಿಕೊಳ್ ! ಎನುತ್ತೆ ನುಡಿದಂ ಪ್ರೇಯಂ ನಿಜಪ್ರೀತೆಗಂ”
ಶಾರ್ದೂಲ ವಿಕ್ರೀಡಿತ ಛಂದಸ್ಸಿನ ಪದ್ಯದ ಯಾವುದಾದರೊಂದು ಸಾಲು ಹೀಗಿರುವಂತೆ ಪದ್ಯ ರಚಿಸಿರಿ
[ ಶಾ.ವಿ :: ನಾನಾನಾನನನಾನನಾನನನನಾ | ನಾನಾನನಾನಾನನಾ ]
“ಮರಣಂ ಸೊಗಯಿಪ್ಪುದಲ್ತೆ ಮದುಮಕ್ಕಳ್ಗಂ” ಎಂಬ ಸಾಲನ್ನುಪಯೋಗಿಸಿ ಕಂದ ಪದ್ಯವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿರಿ
ಕಂದಪದ್ಯದ ಒಂದು ಸಾಲು ಹೀಗಿದೆ ::
ದಕ್ಷಿಣದೊಳ್ ಭಾನುಬಿಂಬಮಿಂದುದಿಸಿತಲಾ
[ದಕ್ಷಿಣ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯೋದಯವಾಯಿತು ಎಂಬ ಅಸಂಭಾವ್ಯತೆಯ ಸಮಸ್ಯೆ]
ಉಳಿದ ಸಾಲುಗಳನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿ, ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಿರಿ
ಈ ಕಂದ ಪದ್ಯದ ಪಾದಕ್ಕೆ, ಉಳಿದ ಮೂರು ಪಾದಗಳನ್ನು (ಸಾಲುಗಳನ್ನು) ಪೂರಣಿಸಿ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಿರಿ ::
” ಸೊಂಟದ ಮೇಲ್ ಸೀರೆಯೆತ್ತಿ ಸುಂದರಿ ನಡೆದಳ್ “
“ಜಾರಂ ಸುಳಿಯಲ್ಕೆ ಸಾಧ್ವಿ ಸಂಭ್ರಮಗೊಂಡಳ್”
ಕಂದಪದ್ಯದ ಉಳಿದ ೩ ಸಾಲುಗಳನ್ನು ಪೂರಣಿಸಿರಿ.
ರಾಮನಪೂಜೆ ಮೆರೆಯೆ ಶಿವರಾತ್ರಿಯು ಸೊಗಸೈ
ಕಂದಪದ್ಯದ ಉಳಿದ ಮೂರು ಸಾಲುಗಳನ್ನು ರಚಸಿ ಪೂರಿಸಿರಿ.
ತನ್ನಘಾತಿಸಿದನಂಪೊಗಳ್ದನಯ್ ||
ಛ೦ದಸ್ಸು – ರಥೋದ್ಧತಾ
ವಿನ್ಯಾಸ – ನಾನನಾನನನನಾನನಾನನಾ
ಕಂದ ಪದ್ಯದ ಎರಡನೆ ಅಥವಾ ನಾಲ್ಕನೆ ಪಾದ ಹೀಗಿದೆ ::
ದುರ್ಗಾ ಭರ್ಗರನುಪಾಸಿಸಲ್ ದುರಿತ ಫಲಂ
ಪದ್ಯದ ಉಳಿದ ಪಾದಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಿರಿ
ಈ ಕೆಳಗಿನ ಸಾಲು ಕೊನೆಯಲ್ಲಿರುವಂತೆ ಉಳಿದ ಸಾಲುಗಳನ್ನು ಭರಿಸಿ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಿರಿ.
ಕೆಂಡಗಳ ಮಳೆಗೆಂದು ಬಟ್ಟೆಯ ಕೊಡೆಗಳನೆ ಪಿಡಿದಿರ್ಪರಯ್!
ಇದು ಮಾತ್ರಾ ಮಲ್ಲಿಕಾಮಾಲಾ ಎಂಬ ಭಾಮಿನಿಯ ಓಟದ ಮಿಶ್ರ ಲಯದ ಛಂದಸ್ಸು. ಪದ್ಯದ ಎಲ್ಲ ಸಾಲುಗಳ ಮಾತ್ರಾ ಗಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಇಂತಿದೆ ::
೩ + ೪ + ೩ + ೪ + ೩ + ೪ + ೩ + ೨ (ಕೊನೆಯದು ಊನ ಗಣ)
೨೦೧೨ರ ಮೊದಲ ವಾರದ ಸಮಸ್ಯೆ ::
ಕಂದ ಪದ್ಯದ ಸಾಲು :: ರಾಮಂ ರುಕ್ಮಿಣಿಯನೊಲ್ದು ಭರತನಿಗಿತ್ತಂ
ಪದ್ಯದ ಉಳಿದ ಸಾಲುಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಿರಿ
[ ಪದ್ಯ ಪಕ್ಷವು ಬಹಳ ಪೆಡಸಾಗಿ ಬೆಳೆದು, ಓದುಗರಿಗೆ ಕಷ್ಟವಾಗುವುದರಿಂದ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಿಭಾಗವನ್ನೂ ಬೇರೆ ಕವಲುಗಳಲ್ಲಿ ನಿಭಾಯಿಸಬೇಕೆಂದು ತೀರ್ಮಾನವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಕೆಲ ದಿನಗಳು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ ನೋಡೋಣ. ]
ಪದ್ಯ ಪಕ್ಷದ ಮುಂದಿನೀ ಕಂತಿನಲಿ ನೀವು
ಹೃದ್ಯ ಕವಿತಾಪಾಕವನ್ನೆರೆವಿರ |
ವಿದ್ಯಾವರೇಣ್ಯರೇ ಶಾರದೆಯ ಕಂದಗಳೆ
ಮದ್ಯಪಾನಿಸಿರೋದುಗರ ಚಿತ್ತಕೆ ||
ಪದ್ಯಪಕ್ಷದ ರಸಿಕರಿಗೆ ಒಂದು ನಿವೇದನೆ:
ಇಲ್ಲಿ ನೀಡುವ ಸಮಸ್ಯೆ, ದತ್ತಪದಿ, ಲಹರಿ, ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಕವಿತೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಅಂಶಗಲನ್ನೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಎಲ್ಲರೂ ಪೂರೈಸಲೇಬೇಕೆಂಬ ನಿರ್ಬಂಧವಾಗಲಿ, ವ್ರತವಾಗಲಿ, ಗೆಲ್ಮೆಯ ಬಲ್ಮೆಯ ಗುರಿಯಾಗಲಿ ಇಲ್ಲ. ಆಯ್ಕೆಗೆ ಅನೇಕ ಅವಕಾಶಗಳಿರಲೆಂದು ಈ ಹೊಸ ಯತ್ನ. ದಯಮಾಡಿ ಸ್ನೇಹದಿಂದ ಸಹಕರಿಸಿರಿ, ಸಲಹೆಗಳನ್ನೂ ಸರಿಕಂಡಂತೆ ನೀಡಿರಿ. ನಿಮ್ಮ ರುಚಿಗೊಗ್ಗಿದ ಅಡುಗೆಯನ್ನು ನಾವಿತ್ತ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳ ಪರಿಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅಟ್ಟು ಸವಿಯಿರಿ, ನಮಗೂ ಉಣಬಡಿಸಿರಿ:-)
೧. ಸಮಸ್ಯೆ: ಮೀಸೆಯು ಮೋಹಿನಿಯ ಮೊಗದೆ ಚೆಲುವೆನಿಸಿರ್ಕುಂ
(ಇದು ಕಂದದ ಕಡೆಯ ಸಾಲು)
೨.ದತ್ತಪದಿ: ಕರಿ, ಹರಿ, ಗಿರಿ, ಸಿರಿ ಎನ್ನುವ ಪದಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ವಿಘ್ನೇಶ್ವರನನ್ನು ಚತುರ್ಮಾತ್ರಾಗಣದ ಚೌಪದಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ತುತಿಸಬೇಕು ಗಣಪತಿಯ ವಂದನೆ ಮಾಡದೆ ಪದ್ಯಪಾನ/ಪಕ್ಷಗಳು ಮೊದಲಾದುಷ್ಟೆ! ಹೀಗಾಗಿ ಎದರುಗಳು ಬರಬಾರೆಂದು ಎಡರ್ಗೇಡಿಯನ್ನು ಮೊತ್ತಮೊದಲು ನಮಿಸೋಣ:-)
(ಈ ಚೌಪದಿಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಹಾಗೂ ಮೂರನೆಯ ಸಾಲುಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಮಾತ್ರೆಗಳ ನಾಲ್ಕು ಗಣಗಳೂ ಎರಡನೆಯ ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕನೆಯ ಸಾಲುಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಮಾತ್ರೆಗಳ ಮೂರು ಗಣಗಳೂ ಕಡೆಯಲ್ಲೊಂದು ಗುರುವೂ — ಇದು ಲಘ್ವಕ್ಷರವು ಪಾದಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಗುರುವಾಗುವ ಬಗೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಇರಬಹುದು — ಇರಬೇಕು. ಆದಿಪ್ರಾಸ ಕಡ್ಡಾಯ. ಈ ಪದಗಳನ್ನು ಪಾದಗಳ ಯಾವುದೇ ಎಡೆಯಲ್ಲಾದರೂ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು; ನೇರವಾಗಿ ಆದಿಪ್ರಾಸಕ್ಕೂ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು)
೩. ವರ್ಣನೆ: ಕುಸುಮಷಟ್ಪದಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಮಂತದ ಸೊಗಸನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಡಬೇಕು.
೪. ಲಹರಿ: ನಿಮ್ಮ ಖಯಾಲಿಯ ವಸ್ತು-ಛಂದಸ್ಸುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಕಲ್ಪನಾನುಶೀಲಿತವಾದ ಕವಿತೆಯ ನಿರ್ಮಾಣ.
೫. ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಪದ್ಯ: ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತ ಪದ್ಯವನ್ನು ನಿಮಗಿಷ್ಟವಾದ ಚಂದಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಬರೆಯಿರಿ